INNOWACJA PEDAGOGICZNA
programowo - metodyczna
Poznajemy Europę
Przedszkole Publiczne nr 4 w Łasku
im. Leśne Skrzaty

 

 

Nazwa placówki: Przedszkole Publiczne nr 4 w Łasku im. Leśne Skrzaty

Autor: Elżbieta Zalewska

Temat: Poznajemy Europę

Rodzaj innowacji: programowo – metodyczna

Realizator: społeczność przedszkolna

Data wprowadzenia: wrzesień 2018

Data zakończenia: czerwiec 2019

 

Zakres innowacji:

Adresatami innowacji są dzieci z Przedszkola Publicznego Nr 4 w Łasku.

Czas realizacji innowacji obejmuje rok szkolny 2018/19.

Innowację można kontynuować w następnym roku szkolnym.

Ma ona charakter otwarty, można ją nowelizować w zależności od potrzeb i możliwości dzieci.                                                                                                                                              
Nie ma określonej liczby godzin potrzebnych do zrealizowania zagadnień.

Realizacja może przebiegać okazjonalnie lub w zaplanowanych blokach tematycznych:

• Poznajemy Polskę.
• Poznajemy kontynent europejski.
• Poznajemy symbole Unii Europejskiej.
• Poznajemy wybrane kraje Unii Europejskiej.

To nauczyciel decyduje o wyborze treści ukazanych w poszczególnych blokach.

Zajęcia innowacyjne odbywać się będą w ramach:

• zajęć dydaktycznych,
• imprez okolicznościowych,
• ciekawych spotkań,
• zgodnie z inwencją nauczyciela i pomysłami dzieci.

 

Motywacja wprowadzenia innowacji:

Przedszkole jest pierwszym ogniwem systemu oświaty. W związku z czym ogólna wizja kształcenia w naszym kraju musi znaleźć odzwierciedlenie w pracy przedszkola.

Nauczyciel powinien być animatorem i współorganizatorem procesu kształcenia dzieci. Powinien uczyć dziecko zaspakajania swoich potrzeb poznawczych, pomagać mu w systematyzacji wiedzy zdobywanej samodzielnie i dokonywanie poznawczej syntezy. Dziecko spontaniczne i aktywne ma badać i odkrywać rzeczywistość, doświadczać i przeżywać, bo tak zdobywana wiedza ma największą wartość, jest pełniejsza i trwalsza.

Zajęcia przedszkolne są wspaniałą okazją do wprowadzania edukacji europejskiej.

Realizacja zadań z tego zakresu ma przede wszystkim charakter wychowawczy i służy zainteresowaniu dzieci Unią Europejską.

Nawiązując do zaciekawień dzieci i codziennych przeżyć stopniowo ukazywać coraz szerszy świat, poczynając od domu, regionu, kraju, aż do zagranicznych wędrówek.                                  

W myśl zasady, że przechodzimy od tego, co najbliższe dziecku do tego, co dalekie.

Punktem wyjścia do wprowadzania wiadomości o krajach Europy jest znajomość własnego kraju. Dopiero gdy zdobędziemy wiedzę o Polsce, możemy wyruszyć dalej.

Kolejnym krokiem jest wprowadzenie podstawowej symboliki Unii Europejskiej oraz pokazanie procesu integracji jako środka do zapewnienia bezpieczeństwa i rozwoju państw przy respektowaniu ich tożsamości narodowej. Ostatnim etapem jest poznawanie wybranych krajów Unii Europejskiej.

Przewodnikiem przedszkolaków po wybranych krajach Europy będzie maskotka Unii Europejskiej - Syriusz, który zadaje zagadki, włącza się do wspólnych zabaw, zachęca do określonych działań, jednym słowem towarzyszy dzieciom w każdej podróży.

Przygotowuję się do realizacji tej tematyki gromadziłam materiały, zbieram informacje dotyczące kultury, tradycji i zabaw europejskich dzieci. Ciekawym pomysłem będzie wykorzystanie tablicy interaktywnej, która pozwoli poznać to, czego nie można zobaczyć w rzeczywistości.  

Planuję włączyć w te poczynania rodziców, którzy bardzo chętnie przynoszą pamiątki i eksponaty z wakacyjnych podróży czy innych wyjazdów zagranicznych.

 

I. WSTĘP

 

Tematykę krajów europejskich podejmowałam w przedszkolu zawsze, chociażby przy omawianiu granic Polski czy okazji obchodów Dnia Dziecka, lub przy czytaniu bajek takich autorów jak H. Ch. Andersen, CH. Perrault czy bracia Grimm. Wówczas, gdy Polska stała się członkiem Unii Europejskiej temat narzuca się sam, gdyż same dzieci dopytują, dociekają wymuszając poniekąd częstsze i szersze realizowanie tematu. Niektóre przedszkolaki wędrują z rodzicami coraz dalej poza rodzinny dom i swoją ojczyznę, inne odkrywają świat z książek i telewizji. Wszystkie słyszą o krajach europejskich, o tym, że za granicami naszego kraju są inne kraje - także ciekawe i piękne. Uważam, że edukację europejską należy rozpocząć jak najwcześniej – na etapie edukacji przedszkolnej. Prowadząc ukierunkowane i systematyczne działania wpływamy na kształtowanie postaw społecznych, moralnych oraz światopoglądowych naszych wychowanków.

 

II. ZAŁOŻENIA OGÓLNE

 

Innowacja ,,Poznajemy Europę” skierowana jest do dzieci w wieku przedszkolnym.

Niniejsza innowacja ma na celu zainteresowanie i wyobrażenia o Europie, chęć poznania jej wielokulturowości oraz tolerancja i akceptacja dla inności. Na tej podstawie będzie można skutecznie ukazywać miejsce i rolę Polski w zjednoczonej Europie. Poznanie tematów dotyczących Europy ma dostarczyć interesujących, pożytecznych wiadomości i umiejętności oraz pięknych przeżyć.

Główne zalety jakie płyną dla dzieci z realizacji tej tematyki to przede wszystkim  kształtowanie człowieka otwartego i tolerancyjnego wobec ludzi innych narodowości oraz udział w ciekawych zajęciach, imprezach, spotkaniach i biesiadach.

Różnorodność form i metod pomogą dzieciom doświadczyć różnych sytuacji i układów interpersonalnych, by mogły w pełni rozwinąć swoją osobowość. Podstawową aktywnością dzieci będzie zabawa. Działalność dziecka będzie organizowana tak, aby bawiąc się zdobywały wiedzę.

III. CELE INNOWACJI

 

Cele ogólne:

• Budzenie przywiązania i szacunku do ojczyzny.
• Kształtowanie poczucia przynależności do Europy.                                                                                                                                                               
• Budowanie i rozwijanie zainteresowań innymi kulturami europejskimi.
• Kształtowanie szacunku do przedstawicieli różnych narodowości.

Cele szczegółowe:

• Wprowadzanie dzieci w świat wspólnoty rówieśniczej.                                                     
• Poznawanie swojego miasta.                                                        
• Interesowanie się przyrodą, kulturą, tradycjami własnej miejscowości.                                                       
• Kształtowanie umiejętności dostrzegania piękna własnego kraju, jego historii i osiągnięć.
• Podkreślanie wagi świąt państwowych.
• Stwarzanie sytuacji do szanowania symboli narodowych.                                                              
• Bliższe poznanie Europy jako kontynentu.
• Poznawanie symboli Unii Europejskiej.                                                                                                                                                                                                                                         
• Poszerzenie wiedzy o wybranych krajach Unii Europejskiej w powiązaniu z położeniem geograficznym, walorami przyrodniczymi.
• Zapoznanie z symbolami narodowymi krajów europejskich.
• Przybliżenie tradycji kulturowych, kulinarnych i obyczajów niektórych krajów europejskich.
• Przyswajanie wiedzy o życiu dzieci w innych krajach – zabawy, piosenki , tańce literatura.

• Rozwijanie zainteresowań związanych z turystyką.                                                                                                                                                                                                                                      
• Uczenie szacunku i tolerancji wobec ludzi różnych ras i religii
• Rozwijanie tożsamości europejskiej.
• Wdrażanie do podejmowania samodzielnych działań w celu zdobycia wiedzy.

                                                        

IV. METODY

 

Metody czynne:

• metoda samodzielnych doświadczeń, polegająca na pobudzaniu własnej inicjatywy dziecka nawiązującego kontakty z otoczeniem;
• metoda kierowania własną działalnością dzieci, polega na popieraniu przez nauczycielkę ich inicjatywy, wspomaganiu ich wysiłków w przezwyciężaniu trudności, podtrzymywaniu każdej samodzielnej obserwacji, udzielaniu potrzebnych wyjaśnień;
• metoda zadań stawianych dziecku, które ono wykonuje samodzielnie, często z zaangażowaniem własnej pomysłowości;
• metoda ćwiczeń utrwalających. polega na zachęcaniu dziecka do powtarzania poznanych czynności. Jej celem jest utrwalanie poznanych nawyków i umiejętności praktycznych.

Metody oglądowe: dokonywanie spostrzeżeń poprzez: słuch, dotyk, wzrok.

• udostępnianie sztuki/dzieła plastyczne, przestawienia teatralne, ilustrowane artystycznie utwory literackie, koncerty muzyczne.

Metody słowne:

• rozmowy, opowiadania, gawędy, zagadki; dzieci mogą uczyć się na pamięć nieskomplikowanych tekstów, wierszy i piosenek;
• sposoby społecznego porozumiewania się; to ocena postępowania dziecka;
• metody żywego słowa, która pobudza uczucia i procesy poznawcze, działają na wyobraźnię i motywację dziecka.

Do realizacji programu będą wykorzystywane elementy różnych technik i nowatorskich metod, między innymi:                                                                                                

• Drama – wykorzystanie prostych ćwiczeń dramowych, wprawek gramatycznych oraz innych form teatralnych, takich jak: układanie opowiadań, tworzenie tekstów melodii, ilustrowanie zwrotek wiersza ruchem i wytworem plastycznym, malowanie obrazów słowami.                      
• Technika „burzy mózgów” – jest to popularna i najczęściej stosowana technika w celu pobudzenia do kreatywnego myślenia.                                                                                     
• Kreatywne rysowanie – metoda ta rozwija wyobraźnię dziecka. Polega ona na przekształceniu konturowego rysunku określonego przedmiotu.
• Metoda Batii Strauss:

- wykorzystaniu elementów ruchu, tańca, gestów, śpiewu, gry na prostych instrumentach perkusyjnych;

- stwarza dzieciom możliwość zabawy z muzyką przez co staje się lubiana i chętnie słuchana.

Formy:

 

• zespołowa,
• zbiorowa,
• indywidualna.

 

 

V. ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

 

Środki dydaktyczne to przedmioty dostarczające bodźców zmysłowych i urządzenia techniczne. Służą wzbogaceniu czynności nauczyciela i dziecka. Pełnią ważną rolę w rozwoju wyobrażani, myślenia, spostrzegania, wpływają na lepsze i szybsze opanowanie wiadomości i umiejętności.

• środki słowne – książki, czasopisma dla dzieci, teksty drukowane;
• środki wzrokowe - mapy, modele, globus, ilustracje;
• środki słuchowe- płyty CD, instrumenty muzyczne;
• środki audiowizualne – tablica interaktywna, komputer , odtwarzacz;
• środki manipulacyjne: karty, domino, gry planszowe, loteryjki itp.

IV. TREŚCI NAUCZANIA

 

 

Zagadnienia zostały opracowane w oparciu o podstawę programową. Są one kontynuacją, uzupełniają ją i poszerzają społeczny i poznawczy obszar rozwoju dziecka.                                    

Przewidziano realizację 4 bloków tematycznych.

• Poznajemy Polskę.
• Poznajemy kontynent europejski.
• Poznajemy symbole Unii Europejskiej.
• Poznajemy wybrane kraje Unii Europejskiej.

Blok tematyczny	Treści nauczania i sposoby realizacji	Oczekiwane rezultaty (dziecko….)
Poznajemy Polskę	Poznawanie przedszkola: rozkład pomieszczeń, droga ewakuacyjna. Znajomość nazwy przedszkola, hymnu przedszkola i jego adresu. Ustalenie zasad zachowania w przedszkolu – kontrakt grupy. Zaprzyjaźnienie się i   nawiązanie życzliwych kontaktów                                     z rówieśnikami. Słuchanie utworów literackich                         o wymowie moralnej. Interesowanie się historią i tradycjami swojej rodziny na podstawie rozmów rodzinnych, opowieści starszych, zdjęć. Interesowanie się pracą zawodową swoich bliskich. Udział dzieci i członków rodziny w spotkaniach, uroczystościach imprezach grupowych                                     i przedszkolnych. Wykonywanie upominków i obdarowywanie nimi najbliższych. Zwiedzanie miasta, poznawanie nazw ulic, miejsc pamięci narodowej, instytucji – spacery, wycieczki, albumy. Poznawanie historii swojego miasta. Poznawanie herbu Łasku i legendy związanej z dziejami Łasku. Nawiązywanie współpracy   z instytucjami użyteczności publicznej. Poznawanie nazw okolicznych miejscowości, miast. Definiowanie pojęcia – Polska. Zapoznanie z mapą Polski, określanie położenia Polski na mapie Europy. Praca z mapą Polski – poznawanie różnymi różnych regionów, krajobrazów oraz rzek Polski.   Poznawanie symboli narodowych - utrwalanie ich znajomości w pracach plastycznych. Rozmowy na temat istoty świąt państwowych.                                     Poznawanie Warszawy i nazw dawnych stolic Polski w oparciu                        o filmy edukacyjne, foldery, pocztówki. Słuchanie wierszy legend związanych z wydarzeniami historycznymi. Prezentacja sławnych Polaków                       i dziedzin w których się wsławili - poszukiwanie informacji. Oglądanie eksponatów ludowych                     i poznawanie ich przeznaczenia. Słuchanie i śpiewanie piosenek                       i przyśpiewek ludowych. Nauka tańca ludowego.   Kultywowanie tradycji świąt Bożego Narodzenia, Wielkanocy.	Zna pomieszczenia przedszkola i drogę ewakuacyjną. Zna nazwę i adres przedszkola. Nawiązuje kontakty                         i współdziała w grupie. Dostrzega wartości przyjaźni. Wypowiada się na temat utworów literackich, ocenia postępowanie bohaterów. Potrafi opowiedzieć o pracy zawodowej rodziców, dziadków. Odczuwa uczucie radości                       z możliwości dawania: przygotowywanie upominków, wspólne organizowanie uroczystości i imprez. Nazywa swoje miasto.                                     Zna miejsca użyteczności publicznej. Zna swój adres zamieszkania. Interesuje się swoją miejscowością.                                             Rozpoznaje herb Łasku. Podaje nazwę swojego miasta i miast leżących w regionie.       Podaje nazwę swojej ojczyzny. Zna nazwy największych miast i rzek polskich.                     Wskazuje na mapie różne regiony Polski, rzeki.                                               Zna i nazywa symbole własnego kraju (barwy, hymn, godło).                               Wie, czym są symbole narodowe. Czuje dumę z bycia Polakiem. Zna nazwę stolicy Polski. Interesuje się historią Polski. Interesuje się sławnymi ludźmi z dziedziny nauki, muzyki, sportu. Zna podstawowe kroki wybranego tańca ludowego. Zna podstawowe tradycje związane ze świętami.
Poznajemy kontynent europejski	Określanie na globusie położenia Europy. Zapoznanie z mapą Europy. Zapoznanie dzieci z mitem o Europie.                                               Poznanie Hymnu Europy.                                   Podstawowe dane na temat kontynentu - kraje położone w Europie.                                         Określanie położenie Polski na mapie Europy, wskazywanie państw sąsiadujących z Polską.	Nazywa sąsiadów Polski. Podaje nazwę Hymnu Europy.                                                Wskazuje Polskę na mapie Europy.
Poznajemy symbole Unii Europejskiej	Prezentacja flagi Unii Europejskiej – omawianie jej wyglądu, przeliczanie gwiazdek, wyjaśnianie ich symboliki.                                Wypełnianie konturu flagi zgodnie z przyjętą kolorystyką.                                 Dzień Europy - wyjaśnienie symboliki tego święta (co roku 9 maja świętujemy pokój i jedność w Europie).                                                Zapoznanie z maskotką Unii Europejskiej.                                     Paszport Europejski – opis dokumentu.                                   Motto Unii Europejskiej - „Zjednoczona w różnorodności” - wyjaśnianie dzieciom, że aby zapewnić pokój i dobrobyt oraz chronić bogactwo kultur, tradycji             i języków w Europie, Europejczycy powinni działać wspólnie.	Rozpoznaje flagę Unii Europejskiej. Wykonuje flagę zgodnie                                  z wzorem. Rozpoznaje i nazywa   maskotkę Unii Europejskiej.
Poznajemy wybrane   kraje Unii Europejskiej	Zapoznanie dzieci z ,,Bajką o Unii Europejskiej” Poznawanie nazw niektórych krajów Unii Europejskiej.                                  Zapoznanie z walutą Unii Europejskiej Poznawanie stolic tych państw i ciekawych miejsc.                                 Określanie ich położenia na mapie i wytyczanie tras podróży. Prezentowanie i wykonywanie różnymi technikami plastycznymi flagi omawianego kraju. Wyszukiwanie informacji, ciekawostek, na temat omawianego kraju.                                                 Tworzenie gazetek tematycznych na temat poznawanego kraju.                                                     Wykonywanie prac plastycznych, albumów, przedstawiających cech charakterystyczne danego kraju- przyroda, zabytki, zwyczaje, kultura, tradycje, sztuka.                                                                           Zabawy konstrukcyjne: budowanie np. Colosseum, Wieża Eiffla, zamek Tower itp.                                                     Zabawy tematyczne z wykorzystaniem powstałych budowli.                                     Organizowanie zabaw inspirowanych kulturą danego państwa.               Spotkanie z rodzicami, osobami wyjeżdżającymi za granicę – wspólne oglądanie zdjęć, pamiątek , słuchanie ciekawostek.                                                                           Nauka podstawowych zwrotów w językach poznawanych krajów typu: tak, nie, proszę, dziękuję, dzień dobry, do widzenia w toku codziennych czynności, zabaw tematycznych. Spotkanie z lektorami języków obcych.                                                 Prezentacja obrazów wybranych malarzy. Poznawanie słynnych kompozytorów. Słuchanie muzyki poważnej                                                                               i rozrywkowej pochodzącej z poznawanych krajów. Interpretacja ruchowa muzyki związanej z danym krajem, tworzenie opowieści ruchowych.                             Nauka piosenek o różnych krajach.                                         Poznawanie potrawy charakterystycznych dla każdego.                                                                     Pomoc w przygotowaniu potraw.                                       Poznawanie wybranych nazwisk pisarzy literatury dziecięcej jak Jakub i Wilhelm Grimm, Charl Perrault,        J.H. Andersen.                             Odgrywanie ról postaci z bajek- udział w takich formach jak drama, inscenizacja, przedstawienie. Wykonuje prace plastyczne różnymi technikami odzwierciedlające treść bajek, baśni.                             Organizowanie zabaw dziecięcych z danego kraju.	Słucha utworów   literackich związanych z Unią                                  Europejska. Nazywa niektóre kraje Unii Europejskiej. Kojarzy charakterystyczne obyczaje, święta, tradycje                             z danym krajem. Przedstawia ciekawostki kulinarne, techniczne , przyrodnicze związane                           z danym krajem. Jest zainteresowany zabytkami.                                                  Chętnie uczestniczy                                w zabawach konstrukcyjnych, tematycznych, dydaktycznych w oparciu o poznawany kraj. Jest zainteresowany ciekawostkami o innych krajach, przyrodą, krajobrazami. Chętnie uczy się podstawowych zwrotów poznawanego kraju. Jest zainteresowany   sławnymi ludźmi z dziedziny kultury, nauki, sportu. Słucha muzyki poważnej, odzwierciedla tempo, nastrój poprzez ruch. Wykonuje improwizacje ruchowe do muzyki. Chętnie uczy się piosenek                       o poznawanym kraju. Potrafi opowiedzieć                      o potrawach z danego kraju. Słucha z zainteresowaniem bajek różnych autorów. Zna wybrane baśnie i bajki                         z Europy. Chętnie uczestniczy                                             w zabawach parateatralnych. Wykonuje prace plastyczne związane tematycznie                                     z danym krajem.

 

Do realizacji innowacji Poznajemy Europę można wybrać najbardziej charakterystyczne kraje Unii Europejskiej np. Niemcy – nasz zachodni sąsiad, Francję, Hiszpanię, Holandię, Włochy, Austrię, Grecję. Wybór zależy od nauczyciela i zainteresowań dzieci.

 

VII. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA (KORZYŚCI WDRAŻANIA INNOWACJI)

 

Dzieci:

• zdobywają wiedzę w sposób kreatywny - są współorganizatorami działań;
• pobudzają wyobraźnię - poznają coś nowego, niezwykłego, czasami odległego;
• mają pomysły na poszukiwani i zdobywanie wiedzy;
• realizują swą kreatywność poprzez różne aktywności: słowną, muzyczną, ruchową, plastyczną, techniczną;
• czerpią i okazują radości w trakcie podejmowania wspólnych działań;
• uczą się tolerancji i poszanowania dla inności.

Nauczyciel:

• doskonali warsztat pracy;
• podnosi jakość nauczania;
• poszerza wiedzę i umiejętności dzieci w zakresie treści zawartych w podstawie programowej;
• rozbudza u dzieci uczucia patriotyczne;
• kształtuje u dzieci postawy społeczne;
• rozpowszechnia podjęte działania – publikacje.

Przedszkole:  

poszerzenie oferty edukacyjnej;

• wychodzenie naprzeciw oczekiwaniom rodziców.

Rodzice:

• mają możliwość uczestnictwa w ciekawych zajęciach, spotkaniach i imprezach;
• zacieśniają więzi z przedszkolem;
• czują się ważnymi partnerami w pracy dydaktyczno – wychowawczej.

VII. EWALUACJA

Ewaluacja będzie polegała na:

• analizie dokumentacji pedagogicznej,
• zapisy w dzienniku zajęć,
• sprawozdanie ze sposobu realizacji,
• twórczość plastyczna, muzyczna i teatralna dzieci,
• quizy,
• imprezy,
• informacja zwrotna od rodziców.

Szczegółowa analiza metod i technik badawczych pozwoli ocenić stopień realizacji zamierzonych celów. Działania te pomogą wyciągnąć wnioski, zaplanować pracę i ewentualnie zmodyfikować metody pracy. Podjęta zostanie także decyzja o ewentualnej kontynuacji innowacji w tej grupie. Wszystkie wyniki i uwagi zostaną opracowane w sprawozdaniu oraz udostępnione dyrektorowi przedszkola.

VIII. UWAGI KOŃCOWE

Niniejsza innowacja ma na celu zaprezentowanie korzyści płynących z poszerzania wiedzy dzieci z zakresu edukacji europejskiej. Realizacja treści zależy od indywidualnego rytmu rozwoju dziecka oraz warunków w jakich on wzrasta, a także od nauczyciela – bacznego obserwatora. Innowacja został opracowany w myśl idei podmiotowości. Jest to właściwość edukacji nastawionej na stymulowanie indywidualnego rozwoju każdego dziecka zgodnie z jego możliwościami. Nie stawia wobec wszystkich dzieci tych samych wymagań. Opiera się na aktywności wychowanków.

Pamiętajmy, że propagując wśród dzieci elementarną wiedzę o Europie, kształtujemy poczucie jedności europejskiej i zwracamy uwagę na to, co nas odróżnia od innych narodów, a co nas z nimi łączy.

 

IX. BIBIOGRAFIA:

1. Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz     1943 ze zm.) - art. 22 ust. 2 pkt 6.

2. Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60) - art. 15 pkt 29b.

3. Ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59).

4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz.U. z 2002 r. nr 56, poz. 506 ze zm.).

5. Strony www. – publikacje edukacje:

- Bliżej przedszkola,

- Wychowanie Przedszkolne,

- Chomikuj,

- Klub Europejski – Wesołej Jedynaczki,

- Przedszkolak. pl

- Edux.pl

6. Dębska. K. , Najmłodsi w Europie, czyli podróże z Misiem Unikiem, Toruń 2004

7. Fechner-Sedzicka I., Główczewska D., 111 zabaw w edukacji europejskiej, Toruń 2003.

8.   Plany pracy dla przedszkola – RABE, Warszawa